«Η Ελλάδα της Κατάθλιψης και της Ελπίδας» στο Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα

Τον φάκελο “Εθνική κατάθλιψη” ανοίγει το Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα, στο νέο ντοκιμαντέρ το οποίο θα προβληθεί την Τετάρτη στις 22.00 από τη ΝΕΤ, με τίτλο “Η Ελλάδα της κατάθλιψης και της ελπίδας”. Στο φακό της εκπομπής μιλούν, μεταξύ άλλων, ειδικοί του τομέα ψυχικής υγείας, αναλύοντας πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, σχολιάζοντας τις πολιτικές -και μη- αυτοκτονίες, αλλά και τις ανεπάρκειες της κυβερνητικής πολιτικής για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

 

Στατιστικά στοιχεία και πολιτική αυτοκτονία

Σύμφωνα με τελευταία έρευνα του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) ένας στους δύο Έλληνες αισθάνεται μελαγχολικός ή πεσμένος, σε καθημερινή βάση, για δύο τουλάχιστον εβδομάδες, ενώ ένας στους πέντε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες κάνουν σκέψεις αυτοκτονίας. “Φαίνεται λοιπόν ότι έχουμε μια αύξηση στα μείζονα καταθλιπτικά επεισόδια και ο ρόλος των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων είναι σημαντικός”, εξηγεί η ψυχίατρος του ΕΠΙΨΥ, Μαρίνα Οικονόμου, αναφέροντας ότι η οικονομική κρίση έχει φέρει σημαντικές ανατροπές στη ζωή μας, επηρεάζοντας και τον ψυχισμό μας. “Η οικονομική κρίση φέρνει και μια ανθρωπιστική κρίση”, σημειώνει.

Σύμφωνα με έρευνα του ινστιτούτου ψυχιατρικής του Λονδίνου, 1% αύξηση της ανεργίας συνεπάγεται 0,8% αύξηση αυτοκτονιών, επισημαίνει ο ψυχίατρος – ψυχαναλυτής, Στέλιος Στυλιανίδης, προσθέτοντας ότι όσον αφορά την Ελλάδα “ο πληθυσμός που παρουσιάζει σοβαρές και μέτριες οικονομικές δυσκολίες παρουσιάζει ένα ποσοστό κατάθλιψης που ξεπερνά το 11,45%”, ενώ σε απόλυτο αριθμό οι αυτοκτονίες από το 2009 μέχρι το 2011 αυξήθηκαν κατά 21,4%. Όσον αφορά το προφίλ των ανθρώπων που πλήττονται, η κ. Οικονόμου εξηγεί ότι “ανθρωποι που μέχρι τώρα είχαν μια πολύ καλή οικονομική κατάσταση, επιχειρηματίες, άνθρωποι που είχαν δουλέψει πολύ για να στήσουν μια επιχείρηση, που έδιναν ταυτόχρονα δουλειά σε άλλους ανθρώπους, κάτω απ’ αυτή τη δίνη της οικονομικής κρίσης μπορεί να έχουν κατακρημνιστεί κυριολεκτικά όλα όσα είχαν χτίσει. Βλέπουμε λοιπόν και άνθρωποι από τις ανώτερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις και αυτοί να πλήττονται”. Η ίδια αναφέρεται χαρακτηριστικά σε μια σύγχρονη επιδημία η οποία δεν κάνει διακρίσεις, “προσδίδοντας μια γκρίζα δημοκρατικότητα στη χώρα μας”.

Παρ ότι η αύξηση των αυτοκτονιών συνδέεται με την οικονομική και κοινωνική κρίση, οι ειδικοί λένε ότι δεν είναι σωστή η πολιτικοποίηση μιας αυτοκτονίας. “Η αυτοκτονία είναι ένα πολύπλοκο κοινωνικό ατομικό ψυχολογικό φαινόμενο, έχει πολλαπλά αίτια, θα έλεγα λοιπόν ότι οι εύκολες γενικεύσεις θα πρέπει να αποφεύγονται.  Είναι σαφές ότι το κοινό υπόβαθρο της κοινωνικής- οικονομικής κρίσης φτιάχνει το έδαφος για τέτοιου τύπου αυτοκτονικές συμπεριφορές ή πραγμάτωση αυτοκτονιών, όμως θα πρέπει αυτή η συζήτηση να εξειδικεύεται κάθε φορά και να μην ρίχνουμε με εύκολο τρόπο το ανάθεμα ότι αυτός αυτοκτόνησε για πολιτικούς λόγους”, υπογραμμίζει ο κ. Στυλιανίδης.

Το τέλος της αυταπάτης και το πλήγμα στην κοινωνική συνοχή

Για μια συλλογική κατάθλιψη κάνει λόγο ο κ. Στυλιανίδης, η οποία και “προήλθε από το τέλος της αυταπάτης ότι μπορούσαμε να ζούμε σε άκρατο και άκριτο καταναλωτικό ευδαιμονισμό, ότι μπορούσαμε να θεωρήσουμε τον εαυτό μας σαν ανάδελφο έθνος, ότι είμαστε οι πιο έξυπνοι, οι πιο ικανοί αυτοί που μπορούμε να έχουμε υπέροχη ιστορική, ιδεολογική, θα έλεγα και πνευματική έναντι των άλλων λαών της Ευρώπης.” Πρόκειται πια για μια “θλιμμένη κοινωνία”αναφέρει η κ. Οικονόμου, αναφερόμενη όχι μόνο στη νεότερη γενιά, αλλά για το σύνολο του πληθυσμού, καθώς “είμαστε ακόμα σε μια κατάσταση σοκ, δεν έχουμε βρει το βηματισμό μας, κάτι το οποίο αντανακλάται κιόλας και στο πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα.”

Σε αντίθεση με τις δυτικές Ευρωπαϊκές χώρες, Γαλλία, Αγγλία, Γερμανία, ακόμα και Ιταλία και Ισπανία που δοκιμάζονται από αυτήν την κρίση, ενισχύουν την θωράκιση του υγειονομικού συστήματος, την πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και της δημόσιας ψυχικής υγείας, στην Ελλάδα έχουμε το αντίθετο παράδειγμα, σημειώνει ο κ. Στυλιανίδης. “Ακολουθώντας τις επιλογές του μνημονίου και τις επιταγές του μνημονίου, να μειώνουμε δραματικά την χρηματοδότησή τους και να προσθέτουμε μία ακόμη επισφάλεια και αβεβαιότητα σε όλο το σύστημα ψυχικής υγείας με τεράστιες συνέπειες στο φορτίο των οικογενειών, των ληπτών των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των ίδιων των επαγγελματιών, θα έλεγα ότι τραυματίζουμε αποφασιστικά την κοινωνική συνοχή της χώρας”, τονίζει.
“Φαίνεται ότι για την πολιτική της λιτότητας, την τρόικα και το μνημόνιο που ακολουθεί η χώρα μας και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι αυτοκτονίες, η κατάθλιψη, η ψυχιατρική συμπτωματολογία, η ψυχική και κοινωνική οδύνη αποτελούν απλούς δείκτες, παράπλευρες απώλειες ενός οικονομικού πολέμου”, προσθέτει ο κ. Στυλιανίδης.

Το Ε.Π.Ι.Ψ.Υ., το Ελληνικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής αντιμετωπίζει κι εκείνο, όπως και πολλοί άλλοι φορείς, πολύ σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Όπως επισημαίνει η κ. Οικονόμου, το ινστιτούτο είχε στο παρελθόν τη δυνατότητα να παρέχει ένα ολοκληρωμένο φάσμα ψυχιατρικών υπηρεσιών, για τις οποίες υπάρχει και αυξημένη ζήτηση στις μέρες μας. “Οι εργαζόμενοι, όμως, δεν μπορούν να ανταποκριθούν, καθώς η κρατική επιχορήγηση έχει μειωθεί στο μισό, με αποτέλεσμα σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα και στο επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών.”

 

Δημοσίευση: www.tvxs.gr