Αγγελική Σπανού – Στέλιος Στυλιανίδης: Η Αντίπαρος του Covid-19 τον παράξενο Αύγουστο του 2020 (ieidiseis.gr)

Το αλλοπρόσαλλο «άνοιγμα» του νησιού και τα ασυνάρτητα μέτρα έφεραν το αδιέξοδο. Τα κρούσματα, όταν εντοπίστηκαν, δεν ανακοινώθηκαν, προειδοποιήσεις δεν έγιναν, ενημέρωση καθυστερημένη και αποσπασματικά, ούτε λόγος για ιχνηλάτηση επαφών. Όλα κρύφτηκαν, στο όνομα του τουριστικού τζίρου, μέχρι που να μην κρύβονται πια. 

Όταν ήρθαμε στην Αντίπαρο, βρεθήκαμε σε ένα Covid free νησί που έβγαινε, σαστισμένο και αμήχανο, από το lockdown. Είχαν ζήσει τον απόλυτο αποκλεισμό, δεν λειτουργούσε καν το φέρυ που τους συνδέει με την Πάρο, με τον κόσμο δηλαδή, και, παρόλο που δεν είχαν, κανένα κρούσμα δεν μπορούσαν να πάνε ούτε για ψάρεμα, με βάση τις παράλογες οριζόντιες απαγορεύσεις που ίσχυσαν την περίοδο της καραντίνας παντού.

Τα συνηθισμένα σημεία αναφοράς της τοπικής κοινωνίας, οικονομικά, κοινωνικά και ψυχικά, ξαφνικά έμοιαζαν έωλα και εύθραυστα μπροστά στο αβέβαιο μέλλον, που ήρθε πολύ γρήγορα.

Η τουριστική περίοδος θα ήταν έτσι κι αλλιώς ακρωτηριασμένη. Ο Ιούνιος των Νορβηγών ήταν χαμένος και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια θα άρχιζαν να γεμίζουν από τις 15 Ιουλίου. Οι κρατήσεις γίνονταν λίγο πριν, γιατί ο κόσμος ήταν διστακτικός να κάνει προγραμματισμό λόγω της απρόβλεπτης συνθήκης που δημιουργεί η πανδημία. Ευτυχώς, υπήρχε ενδιαφέρον για τον Σεπτέμβριο – αν όλα πήγαιναν καλά. Αλλά δεν πήγαν.

Ένας φίλος Σουηδός που ήρθε transit μέσω Σόφιας, πριν επιτραπούν οι πτήσεις από την Στοκχόλμη, απόρησε που δεν του έκαναν τεστ στο αεροδρόμιο. Μπήκε μόνος του σε εθελοντική καραντίνα λίγων ημερών και δυσκολευόταν να πιστέψει ότι κανείς δεν τον ενόχλησε. Το ίδιο συνέβη και με Αμερικανούς που ήρθαν μέσω Βαλκανίων και με Μιλανέζους, με Ολλανδούς, με Ισπανούς που επέλεξαν έναν απολύτως ασφαλή προορισμό προερχόμενοι από υψηλού κινδύνου αεροδρόμια. Όχι πια.

Σιγά-σιγά αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε ότι η “καθαρότητα” του νησιού δεν θα μπορούσε να προστατευθεί για καιρό. Όλοι το αισθάνονταν και υπνοβατούσαν προς το βάραθρο. Σαν να είχε εγκατασταθεί μια ανομολόγητη “κοινότητα διάψευσης” του επερχόμενοι κινδύνου, σαν να αφορούσε άλλους και όχι εμάς. Ωστόσο, η παράταση μιας τέτοιας ασυνείδητης συμφωνίας άρνησης, στην ουσία η κυριαρχία μιας ομαδικής αυταπάτης, έχει αποδειχθεί ότι οδηγεί σε μικρές ή μεγάλες καταστροφές.

Όσο μπαίναμε πιο βαθιά στο καλοκαίρι, όλα θύμιζαν την περσινή κατάσταση, όλα κανονικά, όλα ίδια, όπως πριν, μόνο ένα αντισηπτικό στο τραπέζι έκανε τη διαφορά, σαν σύμβολο ενός κακού που πέρασε, όχι που έρχεται. Μάσκες στους κλειστούς χώρους; Όχι βέβαια. Καμία ορθολογική άμυνα απέναντι στην επερχόμενη απειλή.
Μετά ήρθαν οι πιτσιρικάδες. Πολλοί, ανέμελοι και απρόθυμοι να σκεφτούν τον κίνδυνο. Κουρασμένοι από την καραντίνα και την αβεβαιότητα. Η Αντίπαρος είναι στα πάνω της ως νυχτερινός προορισμός διασκέδασης και έτσι συχνά έρχονταν και νέοι από την Πάρο με τα μεταμεσονύκτια φέρυ. Χαμός τις πρώτες πρωινές ώρες.

Η La Luna, λέει, η θρυλική ντισκοτέκ του νησιού, έκοψε ένα Σάββατο 1.200 εισιτήρια και στον Μύλο γινόταν το αδιαχώρητο μέχρι το ξημέρωμα. Η πλατεία, με τα μπαράκια από τη μια άκρη ως την άλλη, μετά τις 20 Ιουλίου ήταν γεμάτη μέχρι τα χαράματα και αν ήθελες να πας για μπάνιο στο Σορό δύσκολα θα έβρισκες ένα τετραγωνικό της παραλίας ελεύθερο.

Προς το τέλος Ιουλίου άρχισε να σέρνεται ένας ψίθυρος στο νησί: Έσκασε κρούσμα. Τεστ υπήρχαν, από δωρεά, αλλά φυσικά εξαντλήθηκαν γρήγορα. Στην αρχή φημολογούταν ότι βρέθηκε θετικός ένας Πακιστανός που δούλευε σε βίλα, μετά ακούστηκε για μια γυναίκα που έφυγε με ελικόπτερο, κάποια στιγμή μάθαμε και για μια ντόπια που σερβίρει στην πλατεία.

Το κακό είχε γίνει. Τα κρούσματα δεν ανακοινώνονταν επισήμως, αλλά στον μικρόκοσμο του νησιού όλοι ήξεραν. Εκτός από τους “ξένους”, τους παραθεριστές. Αυτοί κατάλαβαν ότι κάτι τρέχει όταν αποφασίστηκε το mini lockdown πριν τον Δεκαπενταύγουστο. Άλλοι έψαχναν εισιτήριο να φύγουν και δεν έβρισκαν, άλλοι ζητούσαν να τους επιστρέψουν τα χρήματα των προκρατήσεων για να φύγουν μόλις βρουν εισιτήριο και δεν τους τα επέστρεφαν – εκνευρισμός, αμηχανία, ασφυξία.

Είναι οι περισσότεροι ακόμη, εγκλωβισμένοι, στο νησί. Αλλά μετά τα μεσάνυχτα δεν έχουν πού να πάνε και μέσα στη μέρα φοβούνται κάτι ακαθόριστο. Όταν ένας μικρός τόπος είναι μολυσμένος είναι εύκολο να μολυνθείς κι εσύ, όσο κι αν προσέχεις.

Άρχισαν τα τηλεφωνήματα από φίλους και γνωστούς “τι γίνεται εκεί ρε γμτ;”. Άρχισαν και τα τεστ από κάποιους που γύρισαν στην Αθήνα, θετικός ο Κώστας, αρνητική η Ελένη.
Πιέστηκαν οι έφηβοι από τους γονείς να κλειστούν στο σπίτι, τέρμα οι εκδρομές στα νησιά και τα κάμπινγκ. Και υπάρχει η αγωνία αυτών που θα μείνουν πίσω όταν η
Αντίπαρος αδειάσει: Πόσοι θα έχουν νοσήσει και πόσο θα τους βασανίσει ο ιός;

Μικρές παρατηρήσεις για την τοπική κοινωνία:

-Τα πάγια αιτήματα για υγειονομική θωράκιση του νησιού, ενίσχυση του κέντρου υγείας και επαρκή αστυνόμευση για την εφαρμογή μέτρων υγειονομικής προστασίας, επανέρχονται με δριμύτητα.

-Κατέρρευσε το εσωτερικευμένο αίσθημα παντοδυναμίας από τον γραμμικό αέναο πλουτισμό που έφερε η αλματώδης τουριστική ανάπτυξη της τελευταίας 15ετίας.

-Αναδείχθηκε η απόλυτη αντίφαση ανάμεσα στη λύσσα τοπικών συμφερόντων για κέρδος και στο συλλογικό φόβο σε έναν τόπο εντελώς ακατάλληλο για να αρρωστήσει κανείς (μικρό και απομακρυσμένο).

-Ανατροφοδοτήθηκε η ανορθολογική ιδέα του “καταδιώκτη και ανταγωνιστή Πάρος”: Αυτοί που αποβιβάζονται από το φέρυ μας μολύνουν, άρα ο εχθρός είναι ορατός.

-Μια παραδοσιακά αγροτική και κλειστή κοινωνία προσπάθησε, φαντασιακά, να γίνει “εναλλακτική Μύκονος” χωρίς υποδομές, τεχνογνωσία και αυτογνωσία. Η πανδημία δίνει τέλος και σ αυτή τη συλλογική αυταπάτη.

Αλλά ο φόνος εδώ δεν έγινε με βασική ευθύνη της τοπικής κοινωνίας ούτε από έλλειψη φιλότιμου. Το αλλοπρόσαλλο “άνοιγμα” του νησιού και τα ασυνάρτητα μέτρα έφεραν το αδιέξοδο. Τα κρούσματα, όταν εντοπίστηκαν, δεν ανακοινώθηκαν, προειδοποιήσεις δεν έγιναν, ενημέρωση καθυστερημένη και αποσπασματικά, ούτε λόγος για ιχνηλάτηση επαφών.

Ολα κρύφτηκαν, στο όνομα του τουριστικού τζίρου, μέχρι που να μην κρύβονται πια.

Από την άφιξη του πρωθυπουργού στην Αντίπαρο για να παραδώσει το διαβατήριο στον Τομ Χανκς μέχρι σήμερα έχει περάσει ένας αιώνας και περίπου ένας μήνας. Η χαμογελαστή φωτογραφία των δύο ζευγαριών, Μητσοτάκη και Χανκς, ανήκει σε άλλη εποχή, πριν ο Covid-19 σημαδέψει το νησί. Μακάρι όχι ανεξίτηλα.

Πηγή: ieidiseis.gr