Παρέμβαση του καθηγητή Σ. Στυλιανίδη στην εκπομπή “Στιγμιότυπα” του Βασίλη Κουφόπουλου στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ 100,3FM (10/11/2020)
Μπορείτε να ακούσετε την εκπομπή στον ακόλουθο σύνδεσμο.
Μπορείτε να ακούσετε την εκπομπή στον ακόλουθο σύνδεσμο.
Πηγή: ieidiseis.gr
Συνέντευξη στον Βασίλη Σκουρή
Δραματική προειδοποίηση από τον κορυφαίο καθηγητή κοινωνικής ψυχιατρικής στο Πάντειο, ψυχίατρο-ψυχαναλυτή και επιστημονικό σύμβουλο της ΕΠΑΨΥ.
«Τα μέτρα πρέπει να βγάζουν νόημα για να μπορούν να εσωτερικευθούν», τονίζει ο καθηγητής κοινωνικής ψυχιατρικής στο Πάντειο, ψυχίατρος-ψυχαναλυτής, επιστημονικός σύμβουλος ΕΠΑΨΥ Στέλιος Στυλιανίδης.
Παρουσιάζει τα πιο πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα για την ψυχική υγεία τον καιρό της πανδημίας και σημειώνει ότι έχουμε αργήσει πολύ για τη διαμόρφωση στρατηγικής πρόληψης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης της πανδημίας ψυχικής υγείας που έρχεται.
Τι σημαίνει το δεύτερο lockdown για τον συλλογικό ψυχισμό;
Κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown, σύμφωνα με στοιχεία έρευνας της ΔιαΝΕΟσις, οι Ελληνες παρουσίασαν εντυπωσιακά υψηλά ποσοστά αισιοδοξίας. Πάνω από το 86% του πληθυσμού είχε αίσθηση αυτοπεποίθησης απέναντι σε ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο, την πανδημία, αισιοδοξία και ταυτόχρονα αφέλεια: Ανάμεσα από τις γραμμές αναδυόταν η συλλογική αυταπάτη ότι κατά τον Σεπτέμβριο του 2020 θα είχαμε ξεμπερδέψει.
Ένας άλλος παράγοντας είναι καθοριστικός για την ερμηνεία των τότε αποτελεσμάτων: Η πεποίθηση ότι για την πανδημία δεν φταίμε εμείς αλλά ένας εξωτερικός εχθρός τον οποίο ενωμένοι αντιμετωπίζουμε με ενισχυμένη συλλογική συνοχή και αυτοπεποίθηση.
Τώρα, στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, με στοιχεία της ΔιαΝΕΟσις τον Σεπτέμβριο το ποσοστό της αισιοδοξίας μειώνεται κατακόρυφα στο 57% με εμφανή μείωση της εμπιστοσύνης, αύξηση φόβου μόλυνσης και διχασμό απέναντι στις αποφάσεις για τα μέτρα. Στοιχεία από την ίδια έρευνα δείχνουν ότι το 55,4% έχει χειρότερη ψυχολογική διάθεση, το 76% έχει μειώσει καθοριστικά τη συμμετοχή σε κοινωνικές εκδηλώσεις και συναναστροφές.
Πριν από το τωρινό lockdown είχε ήδη βαθύνει η συνειδητοποίηση της διάρκειας και της έκτασης του φαινομένου, όπως και ο φόβος για την αβέβαιη παράταση μέχρι την οριστική αντιμετώπισή του
Συμπερασματικά: Πριν από το τωρινό lockdown είχε ήδη βαθύνει η συνειδητοποίηση της διάρκειας και της έκτασης του φαινομένου, όπως και ο φόβος για την αβέβαιη παράταση μέχρι την οριστική αντιμετώπισή του.
Έχω τη στέρεη πεποίθηση ότι αυτά τα ποσοστά θα χειροτερεύουν με την πάροδο του χρόνου, με αύξηση του άγχους, του φόβου, της αβεβαιότητας, της οικονομικής ανασφάλειας και του στρες
Έχω τη στέρεη πεποίθηση ότι αυτά τα ποσοστά θα χειροτερεύουν με την πάροδο του χρόνου, με αύξηση του άγχους, του φόβου, της αβεβαιότητας, της οικονομικής ανασφάλειας και του στρες.
Παίζει ρόλο η ποιότητα διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης;
Ασφαλώς. Η αντιφατικότητα, οι παλινωδίες, οι ανακολουθίες και η ασυνέπεια στις αναγγελίες των μέτρων μειώνουν την ανθεκτικότητα του πληθυσμού, εμποδίζουν την εσωτερίκευσή τους μέσα από μια επαρκή λειτουργία νοηματοδότησης και ενισχύουν την καχυποψία που μπορεί να φτάσει μέχρι και σε θεωρίες συνωμοσίας, την απαισιοδοξία, τον θυμό, τον φόβο και την αβεβαιότητα. Για παράδειγμα, η ανεπαρκής ενίσχυση των ΜΜΜ σε όλο το διάστημα που μεσολάβησε από το πρώτο lockdown, ο αριθμός των μαθητών ανά σχολική αίθουσα και οι ελλείψεις προσωπικού για τον καθαρισμό των σχολείων, τα χαμηλά ποσοστά τηλεργασίας, συνωστισμός σε εκκλησίες, τα πολύ χαμηλά ποσοστά χρησιμοποίησης στοχευμένων τεστ σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, το κόστος πραγματοποίησής τους, οι τραγικές ελλείψεις μόνιμου προσωπικού στο ΕΣΥ για την κάλυψη και των ΜΕΘ, η μη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της επαγγελματικής εξουθένωσης (burn out) του υγειονομικού προσωπικού μετά τους ύμνους στους «ήρωες», όλα αυτά αποτελούν στοιχεία που επηρεάζουν καθοριστικά τη στάση της κοινωνίας.
Τι θα έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση;
Απέναντι σε ένα διαρκές τραυματικό γεγονός, όπως αυτό της πανδημίας, το οποίο εγκαθίσταται σε ένα ήδη κουρασμένο από τη δεκαετή κρίση κοινωνικό σώμα, η πολιτεία οφείλει με ειλικρίνεια και διαφάνεια να προτείνει μια δέσμη συνεκτικών μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας τα οποία να βγάζουν νόημα. Όταν οι κοινωνικοί δεσμοί αδυνατίζουν, η επικοινωνία γίνεται «ασώματη», τα εξωτερικά σημεία αναφοράς ρευστά και αβέβαια, η σχέση με το άγχος θανάτου καθημερινή, τότε είναι καθοριστική η σημασία μιας αποφασιστικής ηγεσίας που να ακολουθεί στο σωστό χρόνο τις εισηγήσεις των ειδικών. Ούτε πριν ούτε μετά. Διαφορετικά, η διάχυτη καχυποψία υπερβαίνει τις δυνατότητες του ψυχισμού να επεξεργαστεί τόσο μεγάλη εντροπία και ασάφεια.
Ο χώρος και ο χρόνος, τόσο ατομικά όσο και συλλογικά, ανατρέπονται, συγχέονται, δεν αποτελούν πια τα καθημερινά σημεία αναφοράς τα οποία λειτουργούν ως αυτο-ηρεμιστική διαδικασία, και ατομικά και συλλογικά.
Η μαζική έξοδος του κόσμου στους δρόμους την Παρασκευή φαίνεται ότι είναι δείκτης ισχυρής εκφόρτισης ενός συλλογικού άγχους και φόβου πριν από το κλείσιμο και μιας προσωρινής υπομανιακής ψυχικής κίνησης η οποία ενισχύει την αυταπάτη μιας δήθεν κανονικότητας. Όλα, έστω για μια μέρα, είναι όπως πριν
Η μεγάλη κίνηση στους δρόμους την παραμονή του lockdown τι δείχνει;
Η μαζική έξοδος φαίνεται ότι είναι δείκτης ισχυρής εκφόρτισης ενός συλλογικού άγχους και φόβου πριν από το κλείσιμο και μιας προσωρινής υπομανιακής ψυχικής κίνησης η οποία ενισχύει την αυταπάτη μιας δήθεν κανονικότητας. Όλα, έστω για μια μέρα, είναι όπως πριν. Θα λέγαμε ότι, στιγμιαία, είναι μια προσπάθεια επιφανειακής επούλωσης του συλλογικού τραύματος. Βέβαια, αυτή η συμπεριφορά δείχνει και έλλειμμα εμπιστοσύνης απέναντι στο σύστημα που υπαγορεύει τη συνθήκη εγκλεισμού.
Η πανδημία, σε τελική ανάλυση, ποιες επιπτώσεις έχει στην ψυχική υγεία;
Υπάρχουν πρόσφατες μελέτες, όπως η πανευρωπαϊκή COH-FIT η οποία διεξάγεται και στη χώρα μας με πρωτοβουλία της Β Ψυχιατρικής κλινικής του ΑΠΘ υπό τον καθηγητή ψυχιατρικής Β. Μποζίκα (το διάστημα από 26-4 έως τέλος Ιουνίου σε 7.467 άτομα, με διάμεση ηλικία αντρών τα 42 έτη και γυναικών τα 40).
Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της μελέτης υπό τον καθηγητή Μποζίκα δείχνουν εντυπωσιακή αύξηση των επιπέδων του στρες και στα δύο φύλα κατά 20 μονάδες τις τελευταίες δύο εβδομάδες συγκριτικά με το ανάλογο διάστημα πριν από την πανδημία. Υψηλότατα είναι τα ποσοστά του στρες στους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών (96,32%)
Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα δείχνουν εντυπωσιακή αύξηση των επιπέδων του στρες και στα δύο φύλα κατά 20 μονάδες τις τελευταίες δύο εβδομάδες συγκριτικά με το ανάλογο διάστημα πριν από την πανδημία. Υψηλότατα είναι τα ποσοστά του στρες στους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών (96,32%).
Άλλα ενδιαφέροντα ευρήματα αυτής της μελέτης είναι η αύξηση των επιπέδων της μοναξιάς του πληθυσμού με επιδείνωση που αγγίζει το 69,62%, με εντυπωσιακή αύξηση στα ηλικιωμένα άτομα (96,15%).
Επίσης, η αύξηση των επιπέδων του θυμού με επιδείνωση κατά 71% σε σύγκριση με το ανάλογο διάστημα πριν από την πανδημία. Υψηλότερα είναι τα επίπεδα θυμού στους νεαρούς ενήλικες και ακόμη περισσότερο στους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών.
Για να πούμε και κάτι αισιόδοξο, παρατηρήθηκε βελτίωση της κοινωνικά επωφελούς συμπεριφοράς (αλληλεγγύης) σε σύγκριση με την προ πανδημίας περίοδο.
Σημειώνεται, εξάλλου, ότι η αύξηση της χρήσης του ίντερνετ, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των ΜΜΕ άγγιξε το 84,7%.
Από διάφορες έρευνες στο εξωτερικό συγκλίνουν τα ευρήματα αύξησης του άγχους, της κατάθλιψης, της χρήσης ουσιών και της ενδοοικογενειακής βίας, αλλά επίσης της αυτοκτονικότητας των νέων.
Οι κοινωνικές ανισότητες, η εργασιακή ανασφάλεια, η φτωχοποίηση και η οικονομική δυσπραγία συνδέονται με την αύξηση του χρόνιου στρες το οποίο εγκαθίσταται σε προϋπάρχον έδαφος από την οικονομική κρίση.
Χρόνια νοσήματα όπως η υπέρταση, η παχυσαρκία, οι δυσλιπιδαιμίες, ο διαβήτης τύπου 2, τα αυτοάνοσα νοσήματα, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και πόνου, οι διαταραχές διατροφής, οι σωματοποιήσεις του στρες μπορεί να συνδυάζονται με την προαναφερθείσα ψυχιατρική παθολογία. Κάποιες φορές συμπλέκονται με επικίνδυνες κα παραβατικές συμπεριφορές (επιθετικότητα, επικίνδυνη οδήγηση, αντικοινωνική συμπεριφορά). Όλα αυτά μαζί, στοιχεία μιας γενικότερης ψυχοσωματικής ευαλωτότητας, συνθέτουν την απαισιόδοξη πρόβλεψη έκλυσης μιας πανδημίας ψυχικής υγείας.
Τι να κάνουμε;
Στο πρώτο κύμα της πανδημίας αποδείχτηκαν σαν αποτελεσματικές στρατηγικές αυτά που όλοι ξέρουμε: Άσκηση, ελεγχόμενη χρήση διαδικτύου, χόμπι, άμεση κοινωνική επαφή με αποστάσεις, εργασία στο σπίτι, υπεύθυνη ενημέρωση και, κυρίως, ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης και της φροντίδας προς τον συνάνθρωπο.
Η υγειονομική κρίση σε συνδυασμό με την ισχυρή οικονομική στήριξη από την ΕΕ μας δίνει τη δυνατότητα να επανασχεδιάσουμε και να ενισχύσουμε το δημόσιο σύστημα υγείας δίνοντας έμφαση και σε στοχευμένες δράσεις ψυχικής υγείας
Η υγειονομική κρίση σε συνδυασμό με την ισχυρή οικονομική στήριξη από την ΕΕ μας δίνει τη δυνατότητα να επανασχεδιάσουμε και να ενισχύσουμε το δημόσιο σύστημα υγείας δίνοντας έμφαση και σε στοχευμένες δράσεις ψυχικής υγείας. Για παράδειγμα, ενίσχυση των ανεπαρκών κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας (κέντρα ψυχικής υγείας, κέντρα ημέρας, κινητές μονάδες αστικού και αγροτικού τύπου), δράσεις προαγωγής και αγωγής ψυχικής υγείας, ιδιαίτερα για παιδιά και εφήβους, στοχευμένες δράσεις με πρότυπο καλές πρακτικές της ΕΕ για αντιμετώπιση της κατάθλιψης και πρόληψη της αυτοκτονικότητας και, τέλος, συστηματική ψυχολογική στήριξη των λειτουργών του συστήματος υγείας. Έχουμε ήδη αργήσει πολύ.
Το βασικό πρόταγμα είναι η στρατηγικής της «whole society approach», όπως προτείνει και ο ΠΟΥ, δηλαδή της δημιουργίας ισχυρών κοινοτικών δικτύων κοινωνικής αλληλεγγύης.
Δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική ανάκαμψη χωρίς γενναία επένδυση στην υγεία, στην ψυχική υγεία και στην καινοτομία.
Η ακούσια νοσηλεία ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας αποτελεί αμφιλεγόμενο ζήτημα στην παροχή ψυχιατρικής φροντίδας, κυρίως λόγω των περιορισμών που επιβάλλει στην ελευθερία των ασθενών αυτών.
Κατά την άσκηση του μέτρου αυτού, ανακύπτουν σημαντικά ζητήματα εξαιτίας της δυσκολίας να εξισορροπηθούν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα του ασθενούς, η δημόσια ασφάλεια και η ανάγκη για θεραπεία.
Επιδημιολογικές μελέτες σε χώρες της Ευρώπης στοιχειοθετούν σημαντική ποικιλομορφία ως προς τη συχνότητα των ακούσιων νοσηλειών (ενδεικτικά 3,2% στη Πορτογαλία, 4,6% στη Δανία,13,5% στο Ηνωμένο Βασίλειο), η οποία μπορεί να αποδοθεί σε διαφορές ανάμεσα στα κράτη – μέλη ως προς το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, την επικρατούσα ψυχιατρική κουλτούρα, τη διάρθρωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, την διαθεσιμότητα εναλλακτικών μορφών φροντίδας, τα χαρακτηριστικά των ασθενών, το βαθμό κοινωνικής συνοχής, καθώς και ως προς ευρύτερους κοινωνικο-οικονομικούς δείκτες.
Ωστόσο οφείλουμε να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές έρευνες, υπάρχει μια αυξητική τάση των ακουσίων νοσηλειών σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, κάτι που αρχίζει να συνειδητοποιείται δυστυχώς με μεγάλη καθυστέρηση ως πρόβλημα δημόσιας υγείας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την ηγεσία της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής.
Υπάρχει ευρεία συναίνεση στη διεθνή επιστημονική κοινότητα προκειμένου το μέτρο της ακούσιας νοσηλείας να χρησιμοποιείται σε εξαιρετικές περιπτώσεις ως έσχατη λύση για θεραπεία του ασθενούς, σε δύσκολα κλινικά περιστατικά με έντονη αυτό και ετερο-καταστροφικότητα η σε συνθήκες εγκατάλειψης σοβαρά παλινδρομημένων ασθενών και όχι ως «μέτρο ρουτίνας» και κοινωνικός αυτοματισμός, όπως συμβαίνει στη χώρα μας.
Παρά τις υπάρχουσες διαφορές, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συγκριθούν τα ποσοστά αυτά με την κατάσταση στη χώρα μας, μετά την καταδίκη της στο Συμβούλιο της Ευρώπης για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και χρήση περιοριστικών μέτρων (μηχανικές και χημικές καθηλώσεις) σε ασθενείς που νοσηλεύονται με εισαγγελική εντολή.
Η συνεχιζόμενη πολυκεντρική Μελέτη των Ακουσίων Νοσηλειών στην Ελλάδα (Μ.Α.Ν.Ε.), με την επιστημονική ευθύνη του υπογράφοντος, διεξάγεται σε Αθήνα , Θεσσαλονίκη και Αλεξανδρούπολη, με τη συμμετοχή 5 Πανεπιστημιακών τμημάτων της χώρας, της ΕΠΑΨΥ και την επιστημονική στήριξη διεθνούς κύρους εμπειρογνωμόνων, τεκμηριώνει αρχικά τα υψηλά ποσοστά των αναγκαστικών νοσηλειών (50-65%) στα μεγάλα αστικά κέντρα (εκτός της Θράκης) επί του συνόλου των ψυχιατρικών νοσηλειών στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και στα Ψυχιατρικά Τμήματα των Γενικών Νοσοκομείων.
Πρόκειται για μία συστημική δυσλειτουργία της άσκησης της ψυχιατρικής στην Ελλάδα, η οποία συνδέεται με παράγοντες κλινικούς (διαχείριση επιθετικότητας, διαχείριση υποτροπών) πολιτισμικούς (στίγμα, ασυλική ψυχιατρική κουλτούρα), θεσμικούς και οργανωτικούς (διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής και του συνεχούς της φροντίδας στη κοινότητα, φαινόμενο «περιστρεφόμενης πόρτας», δηλ. επανεισαγωγή των ίδιων των ασθενών χωρίς ψυχοκοινωνική στήριξη, έλλειμμα εναλλακτικών της νοσηλείας τομεοποιημένων δομών κοινοτικής ψυχικής υγείας και αντιμετώπισης της κρίσης, κενά στο συντονισμό και την ηγεσία ενός αθροίσματος υπηρεσιών που δεν λειτουργεί ως συνεκτικό σύστημα απαντώντας στις διογκούμενες ανάγκες ψυχικής υγείας του πληθυσμού, ιδιαίτερα των παιδιών και εφήβων).
Ενώ οι διεθνείς θεσμοί ψυχικής υγείας (Π.Ο.Υ, 2019, Παγκόσμια Ψυχιατρική Εταιρία, 2020) προτείνουν συγκεκριμένες κατευθυντήριες οδηγίες για περιορισμό των εισαγγελικών παραγγελιών, για αποφυγή χρήσης περιοριστικών μέτρων κατά την νοσηλεία, ενίσχυση των μηχανισμών συνηγορίας και συμμετοχής των συλλόγων των οικογενειών και των ληπτών στον έλεγχο και την αξιολόγηση της ποιότητας της ψυχιατρικής φροντίδας, όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας που υποφέρουν από ψυχικές ασθένειες οδηγούνται με χειροπέδες στο Δρομοκαΐτειο, στο Δαφνί, στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης και στα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων, που θα έπρεπε να λειτουργούν με κοινοτικό προσανατολισμό στο πλαίσιο της τομεοποίησης. Εκεί, μπορεί να υποστούν μηχανική καθήλωση (1:4 σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία) και άλλες ταπεινώσεις, ακόμη, όπως συνέβη προ ολίγων ετών όχι για πρώτη φορά, και να καούν δεμένοι με ιμάντες.
Εξάλλου, η χώρα μας έχει υπογράψει τη Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (CRPD) του ΟΗΕ στις 31/5/2012. Οι ισχύουσες ψυχιατρικές πρακτικές για τις ακούσιες νοσηλείες μας αφήνουν για πολλοστή φορά έκθετους απέναντι στις διεθνείς δεσμεύσεις μας.
Οι μνημονιακές δεσμεύσεις δεν υπάρχουν πια. Ποτέ δεν ήταν η πραγματική δικαιολογία για την αισθητή επιδείνωση των ακούσιων νοσηλειών, αφού η παράλληλη λειτουργία της ασυλικής και της κοινοτικής ψυχιατρικής έχει υψηλότερο κόστος, όχι μόνο οικονομικό αλλά και ανθρώπινο, από την πλήρη κατάργηση και μετασχηματισμό των ψυχιατρικών ιδρυμάτων. Οι Ιταλοί, οι Αγγλοι, οι Ισπανοί, οι Αυστραλοί, έχουν πολλά να μας πουν πάνω σ’ αυτό. Η ιστορική εμπειρία της Τεργέστης ,συνεργαζόμενο κέντρο του ΠΟΥ για διάχυση καλών πρακτικών, έχει πρόσφατα ποσοστά αναγκαστικών νοσηλειών μικρότερα του 1% στη περιοχή ευθύνης της.
Έχοντας συμβάλλει ουσιαστικά στην κατάργηση και τον μετασχηματισμό σε ένα σύγχρονο δίκτυο υπηρεσιών ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους του Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (Νταού Πεντέλης), γνωρίζω βιωματικά πόσο δύσκολο είναι να ξεπεραστούν αντιστάσεις και πιέσεις συμφερόντων που δίνουν λυσσαλέα μάχη υπέρ της αντιμεταρρύθμισης και του αναχρονισμού. Γνωρίζω, όμως, επίσης ότι οι αναγκαίες αλλαγές είναι εφικτές, εφ΄ όσον υπάρχει πολιτική βούληση, όραμα, πόροι και σχέδιο.
Σήμερα, δεν υπάρχει κανένα άλλοθι για το πάγωμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης που καρκινοβατεί. Η απουσία μνημονιακών καταναγκασμών επιβάλλει βήματα μπροστά, πόσο μάλλον από μια κυβέρνηση που δηλώνει μεταρρυθμιστική.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
Πηγή: tvxs.gr
«Μόνο 1% των πόρων που ξοδεύονται για την πρόνοια και την υγεία, πηγαίνει στην ψυχική υγεία, την ώρα που έχουμε ραγδαία αύξηση των ψυχικών ασθενειών» είπε μιλώντας στην πρώτη εκπομπή του Tvxs.gr στο Κόκκινο 105,5 ο καθηγητής και ψυχίατρος Στέλιος Στυλιανίδης, χτυπώντας ηχηρά το καμπανάκι, για την πρόθεση μιας ομάδας εργασίας, να δώσει το πράσινο φως σε ιδιώτες, ώστε να χορηγούν δικαιολογητικά για αναγκαστικές νοσηλείες ασθενών.
«Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα ψυχιατρικά νοσοκομεία και κλινικές είναι μεγάλες . Στη χώρα μας έχουμε αρνητικό ρεκόρ σε αναγκαστικές νοσηλείες. 50 – 65% των νοσηλειών γίνονται με αναγκαστική νοσηλεία. Δεν καταλαβαίνουμε τι σημαίνει να χάνει την ελευθερία του ένας άνθρωπος και να μεταφέρεται με συνοδεία αστυνομίας και αλυσίδες στο νοσοκομείο.
Υπάρχει ένα σχέδιο νόμου που έγινε επί ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο δυστυχώς δεν έχει προχωρήσει, που λέει επιτέλους ότι η μεταφορά πρέπει να γίνεται με ΕΚΑΒ ψυχιατρικό όπως σε όλες τις χώρες του κόσμου. δυστυχώς μεσολάβησαν οι εκλογές. Το σχέδιο νόμου δεν έγινε νόμος και τώρα έχουμε το εξής ανησυχητικό: Υπάρχει μια μικρή ομάδα εργασίας στην Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, η οποία προτείνει μια τροποποίηση του σχέδιου νόμου του ΣΥΡΙΖΑ που ήταν προς τη θετική και δημοκρατική κατεύθυνση και φέρνει στο προσκήνιο, να γίνονται οι αναγκαστικές νοσηλείες και από πιστοποιητικά ιδιωτών ψυχιάτρων. Δηλαδή υπάλληλοι ιδιωτικών κλινικών, θα μπορούν να κρίνουν «αμερόληπτα» αν χρειάζεται κάποιος αιτιολογημένα, για να του στερηθεί η ελευθερία για να μπει ένα τρίμηνο μέσα»
Ακούστε ολόκληρη τη συνέντευξη:
Είναι γνωστό ότι η πανδημία έχει επηρεάσει την ψυχική υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων. Ισχυρές ενδείξεις από τις μέχρι τώρα διεθνείς και ελληνικές έρευνες τεκμηριώνουν ότι έχουμε και θα έχουμε συνεχή αύξηση των αγχωδών διαταραχών, της κατάθλιψης, των εξαρτήσεων και της ενδοοικογενειακής βίας.
Θα αποτελέσει, άραγε, η παγκόσμια κρίση σε επίπεδο ψυχικής υγείας μια νέα πανδημία;
Τα δεδομένα δεν εμπνέουν αισιοδοξία:
1. Σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν έρευνες που δείχνουν χάσμα μεταξύ των τεράστιων αναγκών για ψυχιατρική φροντίδα και ψυχολογική υποστήριξη και των παρεχόμενων απαντήσεων. Πρόσφατες έρευνες στην Ινδία και στην Κίνα αποδεικνύουν ότι το 80% των ατόμων που πάσχουν από οποιουδήποτε τύπου ψυχιατρική διαταραχή δεν δέχεται καμία θεραπεία. Στη χώρα μας, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 25%.
2. Οταν η θεραπεία είναι προσβάσιμη, η ποιότητά της είναι φτωχή. Πρόσφατα στοιχεία του ΠΟΥ δείχνουν ότι μεταξύ των ατόμων που πάσχουν από μείζονα καταθλιπτική διαταραχή έχουν μια έστω και ελάχιστη θεραπευτική απάντηση σε ποσοστά 22,4% για τις αναπτυγμένες χώρες, 11,4% για τις αναπτυσσόμενες και 3,7% για τις χώρες με το χαμηλότερο ΑΕΠ. Στην ουσία, οι άνθρωποι μένουν χωρίς θεραπεία, κάτι που αποδεικνύει “δεν υπάρχει υγεία χωρίς ψυχική υγεία” είναι κενό περιεχομένου.
3. Οταν μιλάμε για θεραπεία δεν αναφερόμαστε μόνο στη φαρμακευτική αγωγή λόγω της επικράτησης του βιοϊατρικού μοντέλου, αλλά αναφερόμαστε σε ψυχοθεραπεία και σε πολλαπλές μορφές ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και αποκατάστασης.
4. Οι πόροι που επενδύονται στην ψυχική υγεία εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά πενιχροί. Μόνο το 1% του προϋπολογισμού της υγείας και πρόνοιας προορίζεται για υπηρεσίες ψυχικής υγείας παγκοσμίως.
5. Οι παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε ψυχιατρικά πλαίσια αποτελούν μέχρι σήμερα ένα στίγμα για τον παγκόσμιο πολιτισμό. Για παράδειγμα, στη χώρα μας 50-65% του συνόλου των ψυχιατρικών νοσηλειών γίνονται με εισαγγελική παραγγελία και ένας στους τέσσερις ασθενείς, βάσει πρόσφατων ερευνητικών στοιχείων, καθηλώνεται μηχανικά.
Ποια είναι τα εμπόδια που μπορούν να εξηγήσουν τη θλιβερή αυτή εικόνα;
Συμπερασματικά:
Οι προκλήσεις είναι μπροστά μας και μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε σε πλανητικό και εθνικό επίπεδο, επενδύοντας έξυπνα και δημιουργικά τα δημοσιονομικά περιθώρια που δημιουργούνται λόγω της πανδημίας. Οι προϋποθέσεις για να γίνει μια ιστορική αλλαγή είναι οι εξής:
ΥΓ: Ελπίζω ότι οι προτάσεις που εκφράζονται από ομάδα εργασίας της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας για ένα μελλοντικό σχέδιο νόμου που θα επιτρέπει ακούσιες νοσηλείες με εκτίμηση και πιστοποίηση από ιδιώτες ψυχιάτρους που εργάζονται σε ιδιωτικές κλινικές δεν θα γίνουν αποδεκτές.
Πηγή: tvxs.gr