Ετικέτα: ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ

Δημοσιεύσεις Ιστοσελίδες • By Γραμματεία Στυλιανίδη 0 Comments

COVID-19: Τι πραγματικά συνέβη στην Αντίπαρο – Γεγονότα και ευθύνες, των Σ. Στυλιανίδη & Α. Σπανού (tvxs.gr)

Πηγή: tvxs.gr

Το πρώτο κρούσμα στην Αντίπαρο διαγνώστηκε στις 4 Αυγούστου: Αλλοδαπός εργάτης που μόλις είχε έρθει στο νησί και περιορίστηκε αμέσως σε καραντίνα. Στις 8 Αυγούστου διαγνώστηκαν άλλα τέσσερα κρούσματα και ως τις 11 Αυγούστου, μετά από ιχνηλάτηση επαφών και πολλαπλά τεστ από το Πολυδύναμο Ιατρείο, διαγνώστηκαν άλλα εννιά. Ηταν η μέρα που ανακοινώθηκε το mini lockdown απαγόρευση λειτουργίας όλων των επιχειρήσεων μετά τα μεσάνυχτα. Αλλά ήταν αργά.

Τα γεγονότα

Κάθε μέρα εντοπιζόταν ένα με δυο κρούσματα και η πλατεία ήταν ασφυκτικά γεμάτη, με κλειστά τα μπαρ, μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Πάρτυ γίνονταν σε βίλες και στην παραλία του κάμπινγκ και ο συνωστισμός στο κεντρικό καλντερίμι ήταν αμείωτος.

Ακολούθησε η δεύτερη «τιμωρία» του νησιού με την επιβολή της χρήσης μάσκας παντού, ακόμη και στην παραλία, και με την απαγόρευση συναθροίσεων πάνω από 9 άτομα.

Το κακό είχε γίνει. Μέσα σε λίγες μέρες, από 8 έως 13 Αυγούστου, ο έλεγχος χάθηκε και η κατάσταση ξέφυγε, παρά τις επίμονες εκκλήσεις των τοπικών αρχών προς την πολιτική προστασία για βοήθεια.

Δυο ντοκουμέντα που αποκαλύπτονται σήμερα δείχνουν τις βασικές αιτίες του προβλήματος πέρα από την απόκρυψη των κρουσμάτων: Η άρνηση/αδυναμία της πολιτείας να παρέχει τεστ και να ανταποκριθεί στα αιτήματα για ενίσχυση της αστυνομικής παρουσίας.

Οι ευθύνες

Στην Αντίπαρο υπάρχει ένας αστυνομικός ανά βάρδια και μάλιστα ντόπιος ή Παριανός, που σημαίνει ότι θα ήταν δύσκολο να επιβάλει πρόστιμο στον ξάδελφο ή στον θείο του.

Στις 3 Αυγούστου, όταν είχαν διαγνωστεί 12 κρούσματα στην Πάρο (που ποτέ δεν ανακοινώθηκαν επίσημα), ο Δήμος Αντιπάρου κατέθεσε αίτημα για ενίσχυση της αστυνομικής παρουσίας και των ελέγχων στο νησί, με τη βασική επισήμανση ότι «δημιουργείται εκρηκτική κατάσταση». Αλλά δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση από την πλευρά της πολιτείας, όπως συνέβη πχ στη Μύκονο όπου πήγαν ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις.

Στις 17 Αυγούστου ο δήμαρχος Αντιπάρου Τάσος Φαρούπος είπε δημόσια ότι «δεν έχουμε κάποια ενημέρωση επίσημη από τον ΕΟΔΥ, δεν ξέρουμε πόσα κρούσματα υπάρχουν». Επίσης δήλωσε την επομένη ημέρα ότι δεν υπάρχει αστυνομία να επιβάλει τα μέτρα. Ζήτησε μάλιστα δημόσια την αποστολή αστυνομικής δύναμης, ενώ το είχε κάνει και με έγγραφο πριν από λίγες μέρες προς την Αστυνομική Διεύθυνση Κυκλάδων.

Υπήρχε ανενεργό κλιμάκιο του ΕΟΔΥ στο Κέντρο Υγείας Πάρου από τον Ιούλιο. Αλλά, δυστυχώς, στην Αντίπαρο ήρθε για πρώτη φορά στις 11 Αυγούστου. Η παρουσία του ήταν καθοριστική γιατί έκανε πολλά στοχευμένα τεστ (γύρω στα 250) στο διαμορφωμένο isobox (κι αυτό από δωρεά) στο δημοτικό πάρκινγκ του νησιού και συνέβαλε καθοριστικά στην ιχνηλάτηση επαφών και την ανάδειξη κρουσμάτων.

Στους κύκλους του ΕΟΔΥ και της Πολιτικής Προστασίας ήταν ήδη γνωστό ότι η Πάρος αποτελούσε το μεγαλύτερο πρόβλημα πανελληνίως εκείνη τη περίοδο. Και πράγματι, υπήρχαν ανεπίσημες πληροφορίες για τριψήφιο αριθμό κρουσμάτων από Πάρο και Αντίπαρο, από διαγνώσεις που έγιναν κυρίως στην Αθήνα μετά από την επιστροφή παραθεριστών από τα δύο νησιά.

Στην Αντίπαρο υπήρχαν 150 τεστ από δωρεά που εξαντλήθηκαν στις 13/8. Προστέθηκαν 50+50 πάλι από δωρεές. Στο αίτημα (στα τέλη Ιουλίου) των τοπικών υγειονομικών αρχών (σε Παρο και Αντίπαρο) για περισσότερα τεστ η απάντηση της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας ήταν σταθερά η παραπομπή στους ιδιώτες. «Απευθυνθείτε στους δωρητές» (βλ έγγραφο). Είναι μάλιστα εντυπωσιακό το γεγονός ότι ζητούνται τα ονόματα των δωρητών, προφανώς για λόγους δημοσίων σχέσεων.

Οπως είναι ήδη γνωστό, από τις 16 Ιουλίου είχε έρθει mail προς όλες τις μονάδες της Διοικησης Υγειονονικής Περιφέρειας (ΔΥΠΕ) με το εξής περιεχόμενο:

«Προς:

-Προέδρους Δ.Ε.
-Υπεύθυνους για το Συντονισμό της Επιστημονικής Λειτουργίας Κ.Υ. 2ης Υ.ΠΕ. Πειραιώς και Αιγαίου

Με αφορμή τα Δελτία Τύπου που εξέδωσαν τις τελευταίες μέρες Κ.Υ. και αφορούσαν ενημέρωση του κοινού για κρούσματα COVID-19, σας επισημαίνουμε ότι κανένα Δελτίο Τύπου δε θα εκδίδεται χωρίς προηγούμενη ενημέρωση και συνεννόηση με τη Διοίκηση της 2ης Υ.ΠΕ. Πειραιώς και Αιγαίου.

Σας  υπενθυμίζουμε ότι η αρμοδιότητα και η ευθύνη για την ενημέρωση για επιβεβαιωμένα περιστατικά COVID-19 ανήκει αποκλειστικά στον ΕΟΔΥ.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΡΟΪΛΟΣ, ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ 2ΗΣ ΥΠΕ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΙ ΑΙΓΑΙΟΥ»

Η αδράνεια

«Ούτε στις γυναίκες μας δεν θα τα λέμε». Είναι μια φράση που ακούστηκε σε μια από τις δραματικές τηλε-συνεδριάσεις της επιτροπής διαχείρισης κρίσης που συγκροτήθηκε την άνοιξη υπό την προεδρία του Δημάρχου Πάρου Μ. Κωβαίου.

Υπήρχε σαφής τάση στην Πάρο για συγκάλυψη του προβλήματος για να μην γνωστοποιηθούν τα κρούσματα. Με τα δώδεκα θετικά στις αρχές Αυγούστου η Πάρος ίσως είχε μπει σε έκτακτα μέτρα νωρίτερα. Αυτό σε ένα νησί που διαφημιζόταν σαν covid free και με το αστείο μότο «WE ready, YOU safe, ALL happy»  θα ήταν σοβαρότατο πλήγμα στην αξιοπιστία του (φιλοκυβερνητικού) δημάρχου Πάρου.

Στο μεταξύ οι άδειες των ειδικών γιατρών στο Κέντρο Υγείας Πάρου, στη διοίκηση του οποίου υπάγονται οι γιατροί  του Πολυδύναμου Ιατρείου Αντιπάρου, είχαν δοθεί με όρους γραφειοκρατικής αμεριμνησίας υπό την έγκριση της 2ης ΔΥΠΕ. Καμία αίσθηση κινδύνου και κανένας σχεδιασμός, κανένα εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση νόσησης γιατρών. Τα νησιά ετοιμάζονταν για ένα δυνατό τουριστικό καλοκαίρι, με μικρότερη σεζόν, σαν να είχε τελειώσει η πανδημία, όχι σαν η απειλή να είναι μπροστά.

Και βέβαια καμία πρόσληψη ή απόσπαση γιατρού στα δύο νησιά, όπως ευαγγελιζόταν το Υπουργείο Υγείας για τη θωράκιση των νησιών, ακόμα και αφού έγινε ορατό το πρόβλημα. Είναι ενδεικτικό ότι ο ένας γιατρός στην Αντίπαρο διενήργησε μόνος του πάνω από 120 τεστ  απο τις αρχές έως τα μέσα Αυγούστου (ως την αποστολή του κλιμακίου του ΕΟΔΥ στο νησί, 3 φορές την εβδομάδα), χωρίς καμία βοήθεια.

Ως προς την τήρηση της καραντίνας, αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις πριν δέκα μέρας η τοπική αστυνομική διεύθυνση άρχισε να ενημερώνεται για να ελέγχει τον περιορισμό όσων βρίσκονται σε καραντίνα. Το πολυδύναμο Ιατρείο Αντιπάρου έχει ήδη διαθέσει, πάλι από δωρεά, 2.000 μάσκες και υπάρχουν άλλες 4.000. 

Τώρα η οικονομική καταστροφή είναι περισσότερο ορατή από το υγειονομικό πρόβλημα: Το νησί έχει αδειάσει, άρχισε να φεύγει ο κόσμος προς Νάξο (μέχρι και βραδινά δρομολόγια γίνονταν από τη δυτική Πάρο προς τη Νάξο (εκεί που οι επιχειρήσεις δεν έκλειναν στις 12)  και Σύρο μετά το mini lockdown γιατί δεν υπήρχαν εισιτήρια για Πειραιά, πολλές επιχειρήσεις έχουν κλείσει και διαχέεται ένα γενικευμένο παράπονο σε όλο το νησί: Γιατί στοχοποιηθήκαμε, γιατί πληρώσαμε τόσο βαρύ τίμημα, τι θα μπορούσε να έχει γίνει διαφορετικά, τι μας περιμένει το επόμενο καλοκαίρι.

Ενα ακόμη ερώτημα που κυκλοφορεί στο νησί είναι μήπως τελικά άδικα Πάρος και Αντίπαρος στιγματίστηκαν ως μόνοι τόποι υπερδιασποράς, τη στιγμή που σε άλλα νησιά με πολύ κόσμο αλλά χωρίς μοριακό αναλυτή (όπως στην Αμοργό, την Ίο κ.ά) δεν υπήρχε καν δυνατότητα αποτύπωσης της επιδημιολογικής πραγματικότητας. Μηδέν τεστ, μηδέν κρούσματα, ALL HAPPY… Στην Πάρο και στην Αντίπαρο κυριαρχεί η άποψη ότι η Πολιτική Προστασία έπρεπε να πάρει απόφαση για όλα τα νησιά συνολικά.

Ελλείμματα και μαθήματα

Ο εφιάλτης που έζησε η Αντίπαρος αναδεικνύει τρία δομικά ελλείμματα που αν δεν αντιμετωπιστούν αυτή η ιστορία καταστροφής θα επαναληφθεί.

Θωράκιση του τοπικού συστήματος υγείας

  • Τα τεστ από τον ΕΟΔΥ γίνονται σε ένα ISO BOX στο πάρκινγκ γιατί στο περιφερειακό ιατρείο δεν υπάρχει χώρος και υποδομή. Το αίτημα για ενίσχυση και αναβάθμιση του περιφερειακού ιατρείου (σε εξοπλισμό, υποδομή, προσωπικό), εκκρεμεί εδώ και ένα χρόνο  (ενδεικτικά παρατίθεται το αίτημα προς το Υπουργείο Υγείας), παρόλο που η ανάπτυξη του νησιού είναι αλματώδης και μπορεί να φιλοξενεί ακόμη και 10.000 ανθρώπους τις πιο θερμές τουριστικά μέρες.
  • Στο κέντρο υγείας Πάρου την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου εφημέρευαν μόνο δυο γιατροί. Στην Αντίπαρο από τις αρχές ως τα μέσα Αυγούστου μόνο ένας. Εγκρίθηκαν καλοκαιρινές άδειες χωρίς επίγνωση της κρισιμότητας της συγκυρίας και χωρίς καν συναίσθηση των πραγματικών αναγκών.
  • Οι οδηγίες της ΔΥΠΕ αφορούσαν μόνο τον έλεγχο της πληροφορίας, δηλαδή τον επικοινωνιακό. Καμία οδηγία δεν δόθηκε στο υγειονομικό προσωπικό και στην τοπική αυτοδιοίκηση για τη διαχείριση της τοπικής πανδημίας.

Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης

Το κρίσιμο είναι πώς χτίζεται η συναίνεση και πώς βρίσκεται η ισρροπία μεταξύ της επιχειρηματικής δραστηριότητας και της ενίσχυσης και προστασίας της δημόσιας υγείας. Στην αρχή του καλοκαιριού η επιθυμία πολλών επιχειρηματιών ήταν να μην κλείνουν τα μαγαζιά στις τρεις αλλά στις τέσσερις το πρωί. Τελικά έκλεισαν στις δώδεκα και κάποια τελείως.

Ο δήμος με ανακοινώσεις του προσπάθησε να προειδοποιήσει και να προλάβει. Αλλά όταν δεν υπάρχει κεντρική καθοδήγηση και σχεδιασμός, είναι αδύνατο να προκύψει θετικό αποτέλεσμα. Στην Αντίπαρο όλοι γνωρίζουν ότι το κρίσιμο είναι η αποσυμφόρηση της πλατείας. Αυτό δεν θα μπορούσε να το επιβάλει ο Δήμος ούτε τυπικά ούτε ουσιαστικά. Και κανείς άλλος, άνωθεν, δεν ασχολήθηκε.

Ο ρόλος της αστυνομίας

Η εντοπιότητα των αστυνομικών εμποδίζει την αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων, ακόμη και αν παρθούν τα σωστά μέτρα. Εννοείται πως ένας αστυνομικός ανά βάρδια δεν είναι δυνατόν να κάνει τον απαιτούμενο έλεγχο. Αλλά και ο οριζόντιος χαρακτήρας των μέτρων κάνει πολύ δύσκολη την εσωτερίκευσή τους. Είναι εντελώς ανορθολογικό (εκτός από ανεφάρμοστο) να επιβάλλεται η χρήση μάσκας στην παραλία, όπως ήταν παράλογη η απαγόρευση του κολυμπιού και του ψαρέματος τον καιρό της καραντίνας.

Η τοπική κοινωνία έπαιρνε διαρκώς αντιφατικά και παράδοξα μηνύματα με αποτέλεσμα να είναι ευάλωτη σε θεωρίες συνωμοσίας που οδηγούν σε συμπεριφορές ανευθυνότητας. Ακόμα και σήμερα δεν φορούν όλοι μάσκα.

Σκέψεις και συμπεράσματα

  • Η συσκότιση και η συνειδητή απόκρυψη των κρουσμάτων ενισχύει τις κοινωνικά ανεύθυνες αντιδράσεις και δίνει άλλοθι στους ιδιοτελώς «ανυπάκουους» να μην συμμορφώνονται με τα μέτρα προστασίας.
  • Η «κοινοτητα διάψευσης», η άτυπη συμφωνία σιωπής μεταξύ πολιτικής προστασίας, τοπικής αυτοδιοίκησης,  και επιχειρηματιών προσφέρει βραχυπρόθεσμη ανακούφιση αλλά λειτουργεί διαλυτικά για τη συνδιαμόρφωση, με τη συμμετοχή των κατοίκων, μιας συναινετικής λύσης για τον αμοιβαίο σεβασμό της δημόσιας υγείας και της τοπικής επιχειρηματικότητας.
  • Ο πολύτιμος χρόνος που κερδήθηκε από το γενικευμένο lockdown έπρεπε να μας προτρέψει να υιοθετήσουμε μία στρατηγική προετοιμασίας όχι μόνο των νοσοκομείων (αύξηση κλινών ΜΕΘ) αλλά και των δομών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, ειδικά στις ευάλωτες περιοχές. Η δημιουργία κινητών μονάδων υγείας στις νησιωτικές περιοχές προβάλλει πλέον ως αναγκαία.
  • Η ενίσχυση των δημόσιων εργαστήριων στα κέντρα υγείας των νησιών σε συνεργασία με τα ερευνητικά κέντρα της χώρας είναι απαραίτητη.
  • Οι μαζικές αφίξεις με πλοία και αεροπλάνα χωρίς τεστ αποδείχθηκαν καταστροφικές.
  • Η ψυχική υγεία του πληθυσμού υποφέρει, πάντα, «ήσυχα». Κανείς δεν μιλάει για το φόβο, το άγχος, την κατάθλιψη, τις υποχονδριακές αντιδράσεις, τις παρανοϊκές σκέψεις που αναπτύσσονται ως άμυνα απέναντι σε μια απρόβλεπτη και ακραία απειλητική συνθήκη. Επομένως, χρειάζεται ενίσχυση των τοπικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
  • Οι καλές διεθνείς πρακτικές μιλούν για «whole of society approach», δηλαδή μια ολιστική κοινωνική προσέγγιση, προκειμένου οι οδηγίες από τις δημόσιες αρχές να εφαρμόζονται σε συνδυασμό με την την αυτονόητη ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών.
  • Η αμφιθυμία της πολιτείας απέναντι στη γνώμη και τις οδηγίες των εμπειρογνωμόνων (πολιτικό κόστος και εργαλειοποιηση των ειδικών εφόσον συμφωνούν) διαχέεται κοινωνικά με σοβαρές επιπτώσεις τόσο για την άντληση κοινοτικών πόρων από τοπικά δίκτυα- προαγωγούς της δημόσιας υγείας όσο και για τη μείωση της ψυχικής ενδυνάμωσης των τοπικών κοινωνιών που βρίσκονται σε σύγχυση και αποπροσανατολισμό καταλήγοντας στην υιοθέτηση ατομικών λύσεων.
  • Η πανδημία αυτή, όπως και άλλες ιστορικές υγειονομικές κρίσεις (πχ πανώλη, φυματίωση, AIDS, Εμπολα, SARS1 κλπ), μας διδάσκουν ότι δεν υπάρχουν ατομικές λύσεις και ότι, αν η πολιτεία δεν συγκροτήσει με διαφάνεια τον τρόπο λήψης αποφάσεων, με στόχο μια ευρύτατη κοινωνική συναίνεση, με αξιόπιστους όρους κόστους-οφέλους για τα μέτρα που υιοθετούνται, τότε οδηγούμαστε, νομοτελειακά, σε αποτυχία, η οποία δεν μπορεί να συγκαλυφθεί μέσα από έναν επικοινωνιακό «θρίαμβο».

* Η Αγγελική Σπανού είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας

** Ο Στέλιος Στυλιανιδης είναι καθηγητής κοινωνικής ψυχιατρικής στο Πάντειο, ιδρυτής των κινητών μονάδων ψυχικής υγείας Κυκλάδων της ΕΠΑΨΥ (2004),ψυχίατρος-ψυχαναλυτής και έχει σπίτι στην Αντίπαρο. 

Εικόνα ιατρών με ειδικές στολές σε ΜΕΘ
Δημοσιεύσεις Ιστοσελίδες • • By Γραμματεία Στυλιανίδη 0 Comments

“Η ανατομία του εγκλήματος στη Λομβαρδία”, του Στέλιου Στυλιανίδη (tvxs.gr)

Bασισμένο σε ντοκουμέντα και εμπιστευτικές  συζητήσεις με κορυφαίους Ιταλούς καθηγητές, το κείμενο του ψυχίατρου-ψυχαναλυτή κ. Στυλιανίδη, καθηγητή κοινωνικής ψυχιατρικής στο Πάντειο, αναλύει τον καταστροφικό ρόλο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών απορύθμισης  του συστήματος δημόσιας υγείας, σε όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων. Το αποτέλεσμα ήταν η  εκατόμβη των θυμάτων, σε μία από τις πλούσιες περιοχές της Ευρώπης.

Η Λέγκα του Βορρά με τις συμμαχικές της δυνάμεις της ακροδεξιάς και της κεντροδεξιάς έχει την ευθύνη της διακυβέρνησης στην περιφέρεια της Λομβαρδίας από τον Φεβρουάριο του 2013. Το 2018 κατέκτησε την πλειοψηφία της τοπικής διακυβέρνησης με ποσοστό 49,75% (Λέγκα του Βορρά και σύμμαχοι) με το Δημοκρατικό Κόμμα να φτάνει σε ποσοστό 19,28% και το Κίνημα των Πέντε Αστέρων στο 17,8%.

Σύμφωνα με το ιταλικό Σύνταγμα οι τοπικές κυβερνήσεις των περιφερειών (regione) έχουν την ευθύνη της συνολικής διακυβέρνησης της περιφέρειας, επομένως και του τομέα δημόσιας υγείας.

Η Λομβαρδία έχει πληθυσμό περίπου όσο η Ελλάδα: Με στοιχεία 31/12/2018 10.060.574 κάτοικοι ζουν σε μια από τις πλουσιότερες περιοχές της Ευρώπης. Επομένως, τα επιδημιολογικά δεδομένα και στοιχεία της λειτουργίας του δημόσιου συστήματος υγείας μπορεί να είναι συγκρίσιμα, υπό προϋποθέσεις, με αυτά που ισχύουν στη δική μας χώρα.

Σχηματικά θα αναφερθούμε στις όψεις της διαχείρισης της κρίσης του Covid-19 στην περισσότερο πληγείσα περιοχή της Ευρώπης. 

1.   Το κόστος της πανδημίας με έναν δυσανάλογο τρόπο επιβάρυνε τα ηλικιωμένα άτομα. Συγκεκριμένα, στο 22% του πληθυσμού που υπερβαίνει τα 65 χρόνια ανήκει το 56% του συνολικού αριθμού των κρουσμάτων, ενώ μεταξύ των νεκρών το 87% είναι άνω των 70 ετών και μόνο το 2% είναι κάτω των 65 ετών. Πολλά από αυτά τα ηλικιωμένα άτομα δεν είναι ευάλωτα μόνο γιατί είχαν υποκείμενες χρόνιες νόσους, αλλά επίσης γιατί ζουν μόνα τους σε συνθήκες κοινωνικά απαράδεκτες, χωρίς βοήθεια στο σπίτι και πρωτοβάθμια φροντίδα ή σε οίκους ευγηρίας.

Απέναντι στις ανάγκες αυτής της μερίδας του πληθυσμού το δημόσιο σύστημα υγείας στην περιφέρεια της Λομβαρδίας, κατακερματισμένο, επικεντρωμένο μόνο στις εξειδικευμένες επεμβάσεις, εξαιρετικά φτωχό σε κοινοτικούς πόρους υγείας, μη συνδεδεμένο με τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων και κοινοτήτων, κατάφερε να απαντήσει μόνο σε συνθήκες επείγουσες, επιλέγοντας λόγω του πληθωρισμού των αιτημάτων στις μονάδες εντατικής θεραπείας, ανάλογα με το προσδόκιμο επιβίωσης του κάθε ασθενούς.

2.   Το βάρος της επείγουσας ιατρικής βοήθειας στην αρχική φάση έπεσε  στο δημόσιο νοσοκομειακό δίκτυο. Το ιδιωτικό νοσοκομειακό δίκτυο, παρά την τεράστια ανάπτυξή του κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της Λέγκα, και παρά την απορρόφηση σημαντικών πόρων της περιφέρειας μέσα από συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, κλήθηκε από την τοπική κυβέρνηση να συμβάλει με μεγάλη καθυστέρηση, χωρίς συντονισμό και συγκεκριμένο ρόλο.

Όλα αυτά τα χρόνια διακυβέρνησης της Λέγκα, ακόμη και αν θεωρητικά ο ιδιωτικός τομέας συντονιζόταν από τις διοικήσεις των δημόσιων νοσοκομείων στο πλαίσιο ενός δήθεν συνεχούς συστήματος ενδο/εξωνοσοκομειακής φροντίδας, οι ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας δομήθηκαν με τρόπο αυτόνομο, εξυπηρετώντας εκείνες τις υγειονομικές ανάγκες του πληθυσμού από τις οποίες μπορούσαν να αποκομίσουν το μεγαλύτερο κέρδος και φυσικά όχι σε σχέση με τις επιδημιολογικά τεκμηριωμένες ανάγκες δημόσιας υγείας της περιφέρειας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι ιδιωτικές κλίνες για μεταδοτικές νόσους (λοιμώξεις) αντιπροσωπεύουν μόνο το 6% του συνόλου των ιδιωτικών κλινών και οι κλίνες των πνευμονολογικών ασθενειών μόνο το 7% σε σύγκριση με το 74% των κλινών για επείγουσες επεμβάσεις και θέσεων φυσικής αποκατάστασης.

Είναι σαφές ότι αυτό το 74% αντιπροσωπεύει τον πλέον προσοδοφόρο τομέα των υπηρεσιών υγείας, σε σύγκριση με τους υπόλοιπους. Κατά συνέπεια, τη στιγμή της υγειονομικής κρίσης, και παρά τις όψιμες εκκλήσεις του προέδρου της τοπικής κυβέρνησης, η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα δεν καθοριζόταν από μια θεσμική συνθήκη, αλλά από την ανύπαρκτη καλή του θέληση.

3.   Το προσωπικό των δημόσιων νοσοκομείων, στην πρώτη γραμμή της μάχης, πλήρωσε ένα τεράστιο προσωπικό κόστος (νεκροί, κρούσματα, βαριά νοσούντες) και ανέδειξε με τον πιο δραματικό τρόπο τη μείωση κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας των νοσοκομειακών κλινών σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές περιφέρειες, συγκρίσιμες με τη Λομβαρδία.

Όσον αφορά τις κλίνες ΜΕΘ, ο ανεπαρκής αριθμός των 850 κλινών αποδείχθηκε ήδη ανεπαρκής εδώ και δύο χρόνια, τη στιγμή της κορύφωσης της εποχικής γρίπης, η οποία ανέδειξε τα σοβαρά κενά της επείγουσας περίθαλψης. Η μείωση των κλινών ΜΕΘ, την οποία αποφάσισε η Λέγκα, αυτονόητα συνοδεύτηκε από μείωση προσωπικού, τεχνολογικών μέσων και πόρων υποδομής, απαραίτητων για να λειτουργήσει αποτελεσματικά ο δημόσιος τομέας των ΜΕΘ.

4.   Εάν άλλο αναδυόμενο πρόβλημα ήταν αυτό των προγραμματισμένων χειρουργικών επεμβάσεων, λόγω της επείγουσας μείωσης των διαθέσιμων χειρουργικών κλινών οι οποίες διατέθηκαν στα νοσοκομεία αναφοράς για τον Covid-19. Σε αυτή την κρίσιμη κατάσταση, όταν η τοπική κυβέρνηση έκανε έκκληση για την συμβολή του ιδιωτικού τομέα υγείας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα επείγοντα χειρουργικά περιστατικά (κυρίως ογκολογικά), αυτός προγραμμάτισε τις επεμβάσεις σε συνάρτηση με εκείνες τις παθολογίες που ήταν περισσότερο συμφέρουσες σε επίπεδο κέρδους. Αυτός ο “προγραμματισμός” έγινε με τρόπο εντελώς αδιαφανή, χωρίς να υπάρχει η απαιτούμενη λογοδοσία στις θεσμικές υπηρεσίες διοίκησης υγείας της περιφέρειας.

5.   Ο τομέας της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΠΦΥ) δεν μπόρεσε να έχει αποφασιστική συμβολή, σαν ένα ισχυρό φίλτρο ροής των περιστατικών προς τα νοσοκομεία. Και σ αυτόν τον τομέα αναδείχτηκε με εμφατικό τρόπο η απομόνωση από το σύστημα των γιατρών γενικής ιατρικής, η έλλειψη μέσων, η μη σύνδεση με τις νοσοκομειακές δομές και τα εξωτερικά ιατρεία τους στην επιλογή των περιστατικών, η δραματική έλλειψη μέσων προστασίας των λειτουργών της ΠΦΥ στην υποδοχή των περιστατικών.

Επίσης, τα ελλείμματα συνέργειας και συνεργασίας που είχαν ήδη επισημανθεί στο παρελθόν από υγειονομικούς μεταξύ τοπικής αυτοδιοίκησης, φροντίδας στο σπίτι, κέντρων πρόληψης και διασύνδεσης κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών υγείας έγιναν αντιληπτά μεταξύ άλλων και με το πογκρόμ στους οίκους ευγηρίας, όπου προσεβλήθη το 20% των ηλικιωμένων.

6.   Το έλλειμμα συνεργασίας μεταξύ των δήμων/κοινοτήτων και των υπηρεσιών ΠΦΥ προκειμένου να δημιουργηθεί ένα δίκτυο φροντίδας για τα περιστατικά που δεν ήταν σε οξεία φάση, όπως επίσης η μείωση της διασποράς του ιού από τους ασυμπτώματικούς φορείς, δεν στάθηκε δυνατή, λόγω των κενών στην οργάνωση των υπηρεσιών.

7.   Η επείγουσα πρόσληψη προσωπικού προκειμένου να καλυφθούν τα κενά ανατέθηκε στον ιδιωτικό τομέα, χωρίς τον καθορισμό κριτήριων πρόσληψης όπως αυτά έχουν θεσπιστεί από τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας.

8.   Τα κενά και οι αβεβαιότητες που προέκυψαν στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης από τις περιφέρειες, ιδιαίτερα όμως της Λομβαρδίας, ο φτωχός συντονισμός, η ελλειμματικότητα στην εφαρμογή επιχειρησιακών μοντέλων παρέμβασης, ανέδειξαν με τον πιο καθαρό τρόπο ότι η αποκέντρωση χωρίς κανόνες, αρχές και όρια δεν είναι μόνο πηγή ανισοτήτων αλλά και σοβαρής αναποτελεσματικότητας.

Για όλους αυτούς τους λόγους η συλλογικότητα “Μιλάνο 2030”, στην οποία συμμετέχουν προσωπικότητες όπως ο καθηγητής Αντζελο Μπαρμπάτο  και  αποτελείται από ένα δίκτυο σωματείων, συλλόγων, κομμάτων και πολιτικών κινήσεων της Αριστεράς, παρά τις επιμέρους διαφορές τους, επέλεξαν να συμπράξουν σε μια πολιτική πρωτοβουλία η οποία δεν έχει ιστορικό προηγούμενο: Να ζητήσουν επίσημα από την κεντρική κυβέρνηση την άμεση αφαίρεση αρμοδιοτήτων στη δημόσια υγεία από την τοπική κυβέρνηση της Λομβαρδίας και την ανάθεση σε έναν επίτροπο (Commissario ad acta) της ευθύνης της πολιτικής διαχείρισης. Αυτή η πρωτοβουλία που έχει σαν στόχο την αντιμετώπιση της φοβερής κρίσης και την προστασία της δημόσιας υγείας βασίζεται στην εφαρμογή του άρθρου 32 του ιταλικού συντάγματος.

9.   Από την Λομβαρδία δεν έχουμε μόνο να διδαχτούμε τη σημασία των έγκαιρων περιοριστικών μέτρων πρόληψης, όπως ευρέως λέγεται, αλλά και κάτι ακόμη που δεν λέγεται: Ότι η ισχύς και η αποτελεσματικότητα ενός συστήματος δημόσιας υγείας είναι ένα ζήτημα βαθιά ιδεολογικό, πολιτικό, αξιακό και, τελικά, ηθικό. Η νεοφιλελεύθερη ιδεοληψία των συμπράξεων ιδιωτικού-δημόσιου, χωρίς πλαίσιο, αρχές και κανόνες, μπορεί να αποβεί καταστροφική για τη δημόσια υγεία. Συνέβη στην πλούσια Λομβαρδία. 

Πηγή: tvxs.gr